Ҫӗнӗ Шупашкарта 13-ри хӗрача тата 10 ҫулти арҫын ача ҫемье ӑшшине туйса ӳсесшӗн. Вӗсен ашшӗ ҫук, амӑшӗ вара — тӗрмере.
Нумаях пулмасть хӗрарӑма амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Ачасен тӑванӗсем те ҫук, ҫавӑнпа Ҫӗнӗ Шупашкарти опекӑпа попечительлӗх органӗ ачасем валли ҫемье шырама тытӑннӑ.
Хӗрача 8-мӗш класра вӗренет, арҫын ача — тӑваттӑмӗшӗнче. Хӗрача лайӑх ӗлкӗрсе пырать, математикӑпа вырӑс чӗлхине уйрӑмах килӗштерет. Вӑл ачасемпе хутшӑнма яланах хавас, ҫавӑнпа вӑл воспитатель пуласшӑн.
Арҫын ача ҫемҫе кӑмӑллӑ. Вӑл футболла выляма, ӳкерме юратать. Ачасем ҫемье тупасшӑн, ашшӗ-амӑшӗн ӑшшине туясшӑн, анчах иккӗшӗ пӗрле…
РФ ШӖМӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти уйрӑмӗ 1930 ҫулта ҫуралнӑ Николай Семенова шырать. Ватӑскер килтен авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче тухса кайнӑ та ку таранччен те таврӑнман.
Арҫын 85 ҫулти пек курӑнать, 150 сантиметр ҫӳллӗш, имшеркке. Вӑл кӑвак плащ, кӑвак трико, хура пушмак тӑхӑннӑ пулнӑ. Пуҫӗнче — хура сӑран карттус.
Николай Иванович аран утать. Вӑл аташса каять, нимӗн те илтмест. Ӑна куракансене 89276657705 е 02 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Ӗренпур облаҫӗнче, Мускав-Чӗлепи ҫул ҫинче, авари пулнӑ. Унта виҫӗ ҫын вилнӗ. Вӗсем – Чӑваш Енрен.
Авари юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗнче ҫӗрле пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «Лада» ҫул хӗресленекен вырӑнта йывӑр тиевлӗ машинӑна ирттерсе яман. Вӗсем ҫапӑннӑ.
Йывӑр тиевлӗ машина тӗп ҫулпа пынӑ. Унта 5 ҫын пынӑ. Виҫҫӗшӗ сурансене пула ҫавӑнтах вилнӗ. Икӗ водителе те, суранланнӑскерсене, пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Арӑмӗпе упӑшки, хӗрарӑмӑн амӑшӗ, аппӑшӗ тата ашшӗ аслашшӗне пытарса Ҫӗнӗ Шупашкара килме тухнӑ-мӗн. Икӗ арҫын чӗрӗ юлнӑ. Арӑмӗ 1983 ҫулта ҫуралнӑскер ҫеҫ пулнӑ. Упӑшкипе вӗсем икӗ ача, 10 тата 6 ҫулсенчисем, пӑхса ӳстернӗ.
Диктанта юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Енре Пысӑк этнографи диктанчӗ пӗрремӗш хут иртессине, тепгр майлӑ каласан, пирӗн республика та Пӗтӗм Раҫҫейри акцие хутшӑнма кӑмӑл тунине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Чӑваш Енре Пысӑк этнографи диктантне 7 лапамра ҫыртарнӑ. Вӑл Шупашкарта кӑна мар, Канаш, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче те иртнӗ. Унта 15 ҫул тултарнӑ ҫамрӑксем тата аслӑраххисем, пурӗ 500-е яхӑн ҫын, хутшӑннӑ.
Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче иртнӗ диктанта студентсемпе, наципе культура пӗрлешӗвӗн ертӳҫисемпе пӗрлех Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев, вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУ ректорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Владимир Иванов та ҫырнӑ.
Диктантӑн кӑтартӑвӗпе, тӗрӗс хуравсемпе, час-час тӗлпулнӑ йӑнӑшсене тишкернипе http://www.miretno.ru сайтра чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче паллашма май килӗ.
Чӑваш Енре тепӗр стела вырӑн тупнӑ. Вӑл — Шупашкар районӗнчи Ишлей ялӗнче.
Ку стела тӑван кӗтесе юратнине кӑтартать. Хальхинче ӑна Ишлейре вырнаҫтарнӑ. «Я люблю Ишлеи» (чӑв. Эпӗ Ишлее юрататӑп) тесе ҫырнӑ унта. Шел, чӑвашла саспаллисемпе ҫырман...
Стелӑна кафе умӗнче вырнаҫтарнӑ. Сӑмах май, кунашкал стелӑсене темиҫе ҫул ӗнтӗ Раҫҫейри чылай хулара лартаҫҫӗ. Чӑваш Енре вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарта, Ҫӗмӗрлере, Канашра пур.
Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Коммуналлӑ урамра авари пулнӑ. Унта ҫичӗ ача амӑшӗн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Хӗрарӑмӑн тӑванӗсем каланӑ тӑрӑх, йывӑр тиевлӗ машина водителӗ автобуса пула сулахаялла пӑрӑнакан иномаркӑна курман. Ҫавна май ГАЗ пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӑмӑл машина ҫине пырса кӗнӗ. Руль умӗнче вара нумай ачаллӑ хӗрарӑм ларнӑ. Ҫапӑннӑ хыҫҫӑн вӑл тепӗр еннелле вӗҫсе кайнӑ. Ларкӑч ҫурмалла ҫурӑлнӑ.
Патшалӑх автоинспекцийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм ҫул-йӗр правилине пӑснӑ. Вӑл грузовике ирттерсе яман. Тиев машинин водителӗ хӑрушсӑрлӑх пиҫиххине ҫыхнӑран аварире суранланман.
Чӑваш Енре грипран прививка тӑвас ӗҫ малалла пырать. Ҫӗнӗ Шупашкар пуҫлӑхӗ, сити-менеджер тата ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова та прививка тутарнӑ.
Алла Самойлова прививка кампанине хӑйсенчен пуҫлама йышӑннӑ. Вӑл хӑйне прививка тутарса ыттисене тӗслӗх кӑтартнӑ. Унӑн шухӑшӗпе, ку питӗ кирлӗ процедура.
Сӑмах май, кӑҫал грипран 520 пин ҫынна прививка тума палӑртнӑ. Вӗсенчен 170 пинӗшӗ — ачасем. Хальлӗхе республикӑна 175 пин доза вакцина килнӗ. Ку — аслисем валли. Ачасем валли вара 117,5 пин доза ҫитнӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта хальлӗхе 9 пин ачана тата 14 пин аслӑ ҫынна прививка тунӑ. Тухтӑрсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ку процедура ыраттармасть тата хӑрушлӑх кӑларса тӑратмасть.
Чӑваш Енри ачасен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫленӗ Вячеслав Рафинов малашне ку тивӗҫе пурнӑҫламӗ.
Ӑна республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ пулма суйланӑ хыҫҫӑн «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин чӑваш парламентӗнчи фракцине ертсе пыма шаннӑ. Ку йышӑнӑва парти пайташӗсем авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче иртнӗ йӗркелӳ ларӑвӗнче татса панӑ.
Фракци ертӳҫине палӑртмалли сасӑлава вӑрттӑн ирттернӗ. Унта Вячеслав Рафиновшӑн ытларах сасӑ пухӑннӑ. Ӑна фракцире пулӑшса пыма Ҫӗнӗ Шупашкар округӗпе депутата суйланнӑ Сергей Михеева шаннӑ.
Депутата суйланнӑ Вячеслав Викторович унччен йышӑннӑ пукан — Ачасен правине хӳтӗлекен уполномоченнӑй — патшалӑх должноҫӗ шутланать. Депутата саккун патшалӑх службинче ӗҫлеме ирӗк памасть.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутатне Юрий Борисова ятланӑ. «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташне «фанфурик» сутнишӗн сӑмах лекнӗ.
Республика правительствин эрнесерен иртекен ларӑвӗнче Элтепер Администрацийӗн Тӗрӗслев тата халӑх хӑрушсӑрлӑхӗн управленийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Метелкин Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 4 суту-илӳ точкинче спиртлӑ хутӑшсене пӗчӗк савӑтпа сутнине пӗлтернӗ. Ҫавсен хушшинче республикӑн тӗп хулинчи Гагарин урамӗнчи павильона асӑннӑ. Ӑна вара Юрий Борисов депутат тытса тӑрать иккен.
Элтепер усламҫӑ пирки: «Бизнес тесе нравственность та, кӑмӑл-сипет те, этика та ҫук», — тесе ӳпкевлӗн каланӑ май потребитель рынокӗнче йӗрке пулмаллине асӑрхаттарнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 14-18 ҫулсенчи ачасене ӗҫ сӗнеҫҫӗ. Уйӑхсерен вӗсене 1200 тенкӗ ытла ӗҫ укҫи тӳлеҫҫӗ.
Специалистсен шухӑшӗпе, ачасем вӗренӳрен пушӑ вӑхӑтра ӗҫлени сиен кӳмест. Ку укҫа ӗҫлесе илме, профессионаллӑхне ӳстерме пулӑшать.
Чи малтанах тулли мар ҫемьесенчи, ӑнӑҫсӑр тата нумай ачаллӑ кил-йышри ҫамрӑксене ӗҫпе тивӗҫтерӗҫ. Шкулта е ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен комиссире шутра тӑракан яш-хӗр тӗлӗшпе уйрӑмах тимлӗ пулӗҫ.
Хальлӗхе 1129 ҫамрӑк валли ӗҫ тупнӑ. Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти 51 вӗренӳ учрежденийӗпе, организаципе килӗшӳ алӑ пуснӑ.
Ҫамрӑксем валли ятарлӑ хатӗрленӳ кирлӗ мар профессисем суйлаҫҫӗ: подсобнӑй, тӗпелти ӗҫчен, тирпейлӳҫӗ, урам шӑлакан, курьер, фасовщик.
+20.3 °C